‏ جنگلهای‏‎ ‎ایران

جنگلهای مانگرو ایران در گستره جزر و مد مصب ها ، دلتا ها جزایر بین خورها در طول سواحل کشیده شده اند که بصورت جوامع بزرگ و کوچک گسسته یا پیوسته دیده می شوند یکی از جوامع و چهرهای جالب گیاهی سرزمین ایران جنگلهای مانگرو هستند که در نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته اند .

رویشگاه مانگرو ها در ایران پذیرای دو گونه مانگرو Avicennia marina و Rhizophora mucronta است ، که برای گونه های مربور منحصربفرد است و سایر گونه ها قابلیت با مانگرو ها را ندارند و از محیط حذف می شوند بنابراین مانگرو ها حاکم مطلق اراضی خود در منطقه محسوب شده و بصورت غالب مستقر هستند .

اما ا******************یستم مانگرو از اجتماعات جانوری بی نظیری برخوردارند ، به گونه ای که برای گونه های بی شماری از بی مهرگان تا مهرداران خشکی زی و آبزی زیستگاهی یگانه و منسجم فراهم می کند .

جنگلهای مانگرو با سایر ا******************یستم های جنگلی تفاوت اساسی دارند ، این جنگلها نه به خشکی تعلق دارند و نه به دریا ، بلکه هدیه و ارمغان مشترک آب و خشکی به شمار می روند .

این جنگلها که تالابهای جنگلی نیز محسوب می شوند ، ا******************یستم هایی هستند با شرایط اکوتونی که در گذرگاه آب و خشکی سازگاری پیدا کرده اند ، در واقع ا******************یستم آنها متاثر از ا******************یستم های خشکی و آبی می باشد .



مانگرو ها گرچه در برابر آب شور مقاوم هستند ، اما به جریان دائمی آب شیرین نیز نیاز دارند بر خلاف ا******************یستم های خشکی محیط زیستی نا آرام ، پویا و در حال تغییر دارند .

در اکو سیستم مانگرو ها کلیه عوامل از طریق فرآیند هایی به یکدیگر مرتبط هستند که بواسطه آنها تبادل و جذب مداوم انرژی روی می دهد .

فرآیند های درونی تثبیت انرژی ، انباشت بیوماس ، تجزیه مواد آلی مرده و چرخه مواد معدنی به شدت تحت تاثیر شماری از فرآیند های بیرونی قرار دارند که ثبات زیستگاه را تنظیم می کنند و تعیین کننده تنوع زیستی و سرشت کارکردی ا******************یستم هستند .

در صورتیکه این فرآیندها حفظ شوند ا******************یستم پایدار خواهد ماند و اختلال در هر یک از آنها منجر به تخریب و انهدام ا******************یستم می گردد.

جنگلهای مانگرو ایران در سال 1972 به عنوان تنها اجتماعات معرف اقلیم حیاتی پالئوترپیک بات برخورداری از معیارهای برنامه انسان و زیستگره یوشکو MaB بعنوان ذخیره گاه زیستگره برگزیده و در شبکه جهانی ذخیره گاهها ثبت گردید .

جنگلهای مانگرو ایران به عنوان یکی از مهمترین مراکز زیستی پرندگان مهاجر آبزی و آبزیان دریایی برای کنوانسیون رامسر از اهمیت ویژه ای بر خودار هستند .

این جنگلها به دلیل موقعیت گذرگاهی و به آن علت غنای زیستی خود با بیشتر معیارهای این کنوانسیون همخوانی داشته و عنوان گرفتن تالاب بین المللی امری طبیعی و مناسب برای آنها محسوب می شود .



اکو سیستم مانگرو ها نه تنها به عنوان زیستگاههای حساس از نظر اهداف و حفاظت از اولویت بر خوردارند بلکه بدلیل کارکرد ارزشهای غیر قابل جانشین خود از یکسو و اهمیت آنها از نظر زیستگاهی از سوی دیگر در کانون توجه کنوانسیون تنوع زیستی نیز قرار گرفته است .

جنگلهای مانگرو ایران بعنوان رویشهای ساحلی ویژه در کنگره سوم پارک های ملی دریایی اندونزی جهت احداث پارکهای ملی دریایی نیز مورد تأکیـد قرار گرفته اند                 جنگلهای مانگرو در سواحل جنوبی ایران با وسعت 9200 هکتار در مناطق متعددی حد فاصل مدارهای25 درجه و 11 دقیقه تا 27 درجه و 25 دقیقه گسترش یافته است .

این اجتماعات گیاهی که تنها رویشهای چوبی ناحیه جزر ومدی سواحل گرمسیری می باشند در 65 کشور با وسعت حدود میلیون هکتار پراکنده شد ه اند که تنها از 63 گونه درختی و درختچه ای به عنوان گونه های اصلی تشکیل یافته اند و با بیش از 100 گونه علفی پیچیده و درختچه ای در رویشگاه های خود همراهی می کردند .

از مشخصه های درختان مانگرو و وجود ریشه های هوایی با اشکال مختلف در آنها وجود پدیده زنده زایی یا شبه زنده زایی در اندامهای زایشی آنها می باشد .

همچنین توانائی مقابله با شوری آبهای دریائی به واسطه مکانیسم های مختلف از دیگر ویژگی های انحصاری این گیاهان به شمار می رود .

مانگرو ها که در کناره سواحل ، خورها ، مصبها، خلیج های کوچک ساحلی بر روی اراضی دانه ریز و در محیط های آرام و کم تلاطم آب ها را می گیرند .

از شرایط زیستگاهی مطلوب برای شماری بسیاری از آبزیان دریائی و پرندگان آبزی برخوردار می باشند ، آبراهه های اجتماعات مانگرو به واسطه غنی بودن از خورده های گیاهی آلی (Detritus ) و دریافت مواد مغذی نشت یافته از اراضی خشکی ارزش پرورشگاهی بالائی برای گونه های آبزی دارا می باشند و از این رو نقش غیر قابل جانشینی در زنجیره غذایی دریا عهده دار هستند .



ویژگی های اصلی مانگرو به این شرح :



1-این دسته از گیاهان تنها در بین درختان و درختچه ها یافت می شوند و گونه های علفی جزو گونه های اصلی مانگرو به حساب نمی آیند .

2-درختان و درختچه های مانگرو تنها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری وجود دارند .

3-اجتماعات مانگرو در مناطق رویشی خود تنها در نواحی جزر و مدی در کنار سواحل ، دلتاها ، مصعب رودخانه ها خور ها ، جزایر گلی ماسه ای مستقر می گردند .

4-درختان مانگرو در مرداب های گرمسیری دارای ریشه های تنفسی هستند که به صورت مختلف (سینوس ، حلقه ای ، عصائی ) نمایان می شوند .

5-بذر درختان مانگرو بخشی از مراحل رویشیخود را بر روی پایه مادری سپری می کند ، و به همین دلیل زنده زا یا شبه زنده زا هستند .

اجتماعات مانگرو ایران تنها از 2 گونه درختی با نام درخت حرا ( Avicennia marina ) و درخت چندل (Rhizophora mucronata ) تشکیل

یافته است.

بنابراین جنگلهای مانگرو ایران به نام جنگلهای حرا نامیده می شوند و این امر به دلیل غلبه درختان فوق در اکثر رویشگاههاست .

آلودگی محیط زیست و نابودی جنگلها